Etyka reklamy - granice przekazu, reklama skierowana do dzieci, reklama alkoholu, reklama polityczna

Granice przekazu

Reklama musi być zgodna z prawem i dobrymi obyczajami. W Polsce podstawowe regulacje dotyczące granic przekazu znajdują się w:

  • Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (art. 16) – zakazuje reklamy:
    1. wprowadzającej w błąd (np. fałszywe informacje o cechach produktu),
    2. sprzecznej z prawem lub dobrymi obyczajami,
    3. odwołującej się do uczuć przez wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności dzieci,
    4. naruszającej godność człowieka,
    5. ukrytej (np. reklama udająca neutralną informację).
    Źródło: gov.pl
  • Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów – zakazuje praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, w tym stosowania nieuczciwych praktyk rynkowych. https://uokik.gov.plŹródło: uokik.gov.pl
  • Kodeks Etyki Reklamy (Rada Reklamy) – dokument samoregulacyjny, który zabrania m.in. dyskryminacji, nadużywania zaufania odbiorcy, stosowania przemocy w przekazie reklamowym. https://radareklamy.plŹródło: radareklamy.pl

Reklama skierowana do dzieci

Dzieci są szczególnie chronione w prawie reklamowym. Kluczowe regulacje:

  • Ustawa o radiofonii i telewizji (art. 16b) – zakazuje:
    1. nadawania przekazów handlowych zachęcających małoletnich do wywierania presji na rodziców,
    2. wykorzystywania zaufania dzieci wobec dorosłych,
    3. ukazywania dzieci w niebezpiecznych sytuacjach,
    4. stosowania ukrytych technik oddziałujących na podświadomość.
    Źródło: gov.pl
  • Karta Ochrony Dzieci w Reklamie (Rada Reklamy) – reklama nie może:
    1. podważać autorytetu rodziców,
    2. przedstawiać scen przemocy,
    3. zachęcać do konfliktów,
    4. zawierać treści zagrażających zdrowiu lub bezpieczeństwu dziecka.
    Źródło: gov.pl

Reklama alkoholu

W Polsce obowiązuje jedno z najbardziej restrykcyjnych praw w Europie:

  • Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (art. 13¹):
    1. Generalny zakaz reklamy i promocji napojów alkoholowych, z wyjątkiem piwa.
    2. Reklama piwa jest dozwolona pod warunkiem:
      • emisji tylko w godzinach 20:00–6:00,
      • zakazu kierowania do osób niepełnoletnich,
      • zakazu łączenia alkoholu z atrakcyjnością seksualną, sukcesem życiowym, sprawnością fizyczną,
      • zakazu sugerowania właściwości leczniczych lub rozwiązywania problemów.
    Źródło: gov.pl
  • Kary – od 10 000 zł do 500 000 zł za naruszenie zakazu reklamy alkoholu. https://creativa.legalŹródło: creativa.legal

Reklama polityczna

Od 10 października 2025 r. obowiązują nowe przepisy unijne:

  • Rozporządzenie (UE) 2024/900 w sprawie przejrzystości i targetowania reklamy politycznej:
    1. każda reklama polityczna musi być oznaczona jako reklama,
    2. obowiązek ujawnienia sponsora i źródeł finansowania,
    3. zakaz wykorzystywania danych wrażliwych do targetowania bez zgody odbiorcy,
    4. prowadzenie rejestrów reklam politycznych dostępnych publicznie.
    Źródło: UKE
  • W Polsce nadzór nad reklamą polityczną online sprawuje Prezes UODO (ochrona danych osobowych). https://uodo.gov.plŹródło: uodo.gov.pl