Cechy norm

Cechy normy

Norma to ustalony wzorzec lub zasada, która określa wymagania, jakie muszą być spełnione w określonym kontekście. Normy mają na celu zapewnienie spójności, jakości i bezpieczeństwa w różnych dziedzinach życia.

• Powszechność - Normy są powszechnie akceptowane i stosowane w danej społeczności lub branży. Przykładem może być norma ISO 9001, która jest stosowana w zarządzaniu jakością na całym świecie.
• Obowiązkowość - Normy mogą być obowiązkowe lub dobrowolne, w zależności od kontekstu. Przykładem obowiązkowej normy jest norma prawna, która musi być przestrzegana przez wszystkich obywateli.
• Precyzyjność - Normy są precyzyjnie sformułowane, aby uniknąć niejasności i zapewnić jednoznaczność interpretacji. Przykładem może być norma techniczna, która określa dokładne wymagania dotyczące parametrów technicznych produktu.
• Spójność - Normy są spójne wewnętrznie i zewnętrznie, co oznacza, że nie zawierają sprzeczności i są zgodne z innymi normami oraz przepisami prawnymi. Przykładem może być norma budowlana, która jest zgodna z przepisami prawa budowlanego.
• Aktualność - Normy są regularnie aktualizowane, aby uwzględniać zmiany technologiczne, społeczne i prawne. Przykładem może być aktualizacja normy dotyczącej bezpieczeństwa pracy, aby uwzględnić nowe zagrożenia i technologie.
• Uniwersalność - Normy mają charakter uniwersalny, co oznacza, że mogą być stosowane w różnych kontekstach i branżach. Przykładem może być norma dotycząca zarządzania środowiskowego, która może być stosowana zarówno w przemyśle, jak i w sektorze usług.
• Przystępność - Normy są przystępne i zrozumiałe dla wszystkich zainteresowanych stron. Przykładem może być norma dotycząca etykietowania produktów spożywczych, która jest zrozumiała zarówno dla producentów, jak i konsumentów.

Normy to dokumenty określające zasady postępowania, przepisy, wzory, wytyczne lub charakterystyki do powszechnego i wielokrotnego stosowania. Są one przyjęte na zasadzie konsensu i muszą być zatwierdzone przez jednostkę organizacyjną, która jest do tego upoważniona. Normy powinny brać za podstawę osiągnięcia z dziedziny nauki, osiągnięcia techniczne, a także te z dziedziny praktyki. Powinny być również nastawione na osiągnięcie jak najlepszych korzyści społecznych. Opracowywanie i wprowadzanie norm w życie jest wynikiem normalizacji (standaryzacji) [Z. Tomaszewski 2002, s. 8].

Celem tworzenia norm jest zapewnienie uporządkowania w określonym zakresie, np. zapewnienie funkcjonalności wyrobom i usługom, usuwanie barier w handlu, ułatwianie współpracy naukowej i technicznej, szeroko rozumiane bezpieczeństwo, upowszechnianie osiągnięć techniki i postępu technicznego, wzrost efektywności gospodarczej [A. Jarońska 2013, s. 3].

Norma może być także podstawą przy rozstrzyganiu konfliktów między dostawcami a odbiorcami lub tworzyć punkt odniesienia przy zawieraniu umów cywilno-prawnych" a także być zastosowana w przypadku kontroli zarówno wewnętrznej, jak i zewnętrznej.

Stosowanie normy jest dobrowolne (za wyjątkiem norm z zakresu bezpieczeństwa) [P. Rogala, T. Brzozowski 2003, s. 12].

Współczesny system przypisuje normie takie cechy jak:

• akceptacja przez upoważnioną do tego jednostkę normalizacyjną,


• ogólnodostępność,


• konsens, który został osiągnięty podczas opracowywania danej normy,


• dobrowolność stosowania,


• gwarancja, że dana norma nie jest sprzeczna z obowiązującymi przepisami,


• zagwarantowanie wszystkim zainteresowanym szansy uczestniczenia w procesie sporządzania norm,


• brak ingerowania organów władzy w treść norm [A. Jarońska 2013, s. 5].

źródło